خانواده ماتم زده ای که می بایست رضایت اهداء عضو از آنها اخذ شود در شرایط بسیار پر استرسی قرار دارند؛ چون از طرفی عزیزشان را از دست داده اند وقدرت تصمیم گیری را تا حد زیادی از دست داده اند و از طرف دیگر افرادی هستند که جدا کردن قسمتی از بدن میت را نوعی بی احترامی به بیمارشان می دانند؛ لذا استرس آنها افزوده شده و نمی توانند تصمیم مناسب بگیرند.
در این شرایط تجربه نشان می دهد رعایت نکات ذیل در متقاعد ساختن خانواده واخذ رضایت مفید واقع می شود:
- پس از اعلام مرگ مغزی به خانواده، بهتر است چند ساعت بعد موضوع اهداء عضو عنوان شود.
- برای اخذ رضایت بهتر است تمام کسانی که باید رضایت نامه را امضا کنند، در اولین جلسه مصاحبه حضور داشته باشند.
- حداکثر یک تا دو نفر از افراد فامیل نزدیک( مثل برادر، خواهر، دایی، عمو و..) که در تصمیم گیری ورثه جهت اعلام رضایت موثرند،در جلسه اول حضور داشته باشند.
- محل مذاکره با خانواده باید محیطی آرام وساکت وترجیحا در کنار ICu واقع باشد.
- در صورت امکان در جلسه اخذ رضایت علاوه بر فرد هماهنگ کننده بهتر است افراد زیر نیز حضور داشته باشند: مددکار اجتماعی، پزشک مقیم Icu ، مسئولIcu وپرستار بیمار
- گفتگو با خانواده توسط هماهنگ کننده شروع و توسط وی ختم شود وسایر افراد حاضر در جلسه به ترتیب می توانند راجع به اقدامات درمانی وپرستاری انجام شده برای بیمار یا وضعیت نابسامان گیرندگان عضو توضیحاتی ارائه نمایند.
- قبل از مذاکره در مورد پیوند اعضاء، مجددا مرگ مغزی بیمار که قبلا اعلام شده است بیان می شود. باید شرایط بیمار کاملا واضح بیان شود؛ بطوریکه غیر قابل برگشت بودن مغز بیمار برای همراهیان ثابت شود.
- هماهنگ کنندگان هنگام اعلام مرگ مغزی به خانواده، باید با آنها ابراز همدردی نمایند.
- باید همراهیان بیمار بدانند، فردی که دچار مرگ مغزی شده عملا فوت نموده است و به همین دلیل اصطلاح مرگ(Death) برایش بکار برده می شود. در این صورت چون بعد از فوت هر فردی امکان امور خارق العاده مثل معجزه بسیار بعید به نظر می رسد؛ متقاعد کردن خانواده آسانتر است.
- یکی از سئوالات خانواده این است که اگر بیمار فوت نموده، پس چرا قلب بیمار ضربان دارد. در این صورت برای دلیل ادامه یافتن ضربان قلب بیمار، باید به خاصیت ذاتی سلولهای قلبی جهت ایجاد ضربان( ایمپالیس) اشاره شود؛ یعنی اینکه قلب می تواند بدون دریافث پیام از مغز، بصورت خودکار، برای مدتی به فعالیت خود ادامه دهد.
- با توجه به ایست تنفسی بیمار می توان با حضور خانواد بر بالین بیمار موضوع را اثبات نمود.
- باید به خانواده مراحل تایید مرگ مغزی را توضیح داد(اساتید تایید کننده، انجام نوار مغز و..)
- خانواده باید بداند تیم پزشکی معالج وتیم تایید کننده مرگ مغزی و جراحان پیوند اعضاء ۳ تیم مختلف هستند که هیچگونه ارتباطی با یکدیگر ندارند و هر کدام بصورت مستقل، اقدامات مربوط به خود را انجام می دهند.
- باید خانواده را توجیه نمود که این اقدام آنها قابل ستایش است و نشانه نوع دوستی آنهاست؛ چرا که هیچگونه وجهی از گیرنده در یافت نمی شود و آنها نیز اعضاء را اهدا می کنند وهیچگونه وجهی دریافت نخواهند کرد؛ ولی این اقدام آنها باعث نجات زندگی چند نفر خواهد شد.
- وضعیت نابسامان گیرندگان را می توان با نشان دادن آلبوم های عکس وCD به خانواده بیمار مرگ مغزی یادآوری کرد.
- تمام اعضای تیم پیوند که در جلسه اخذ رضایت حضور دارند باید کارت اهدائ عضو داشته باشند ودر صورت نیاز، کارت اهداء خود را به خانواده بیمار نشان دهند.
- در نهایت، در صورت ابراز تمایل خانواده جهت اهداء عضو باید فرم مربوطه تکمیل شده و امضاء و اثر انگشت آنان ثبت گردد.
